Μουσείο, Αρχαιολογικό Μήλου

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Μήλου στεγάζεται σε ένα νεοκλασικό κτίριο, έργο του Ερνέστου Τσίλερ, στην Πλάκα της Μήλου. Η συλλογή του, που εγκαινιάστηκε το 1985, περιλαμβάνει αρχαιότητες που χρονολογούνται από τα προϊστορικά έως τα ρωμαϊκά χρόνια. Στο προστώο του μουσείου είναι συγκεντρωμένα γλυπτά και αρχιτεκτονικά μέλη των ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων. Ανάμεσά τους αξίζει να προσέξετε ένα ηλιακό ρολόι. Μπαίνοντας στο χώρο υποδοχής του μουσείου (1), δεσπόζει το εκμαγείο του αγάλματος της Αφροδίτης, του πιο γνωστού ευρήματος από τη Μήλο, που σήμερα βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου. Το γύψινο αντίγραφο που εκτίθεται εδώ προσπαθεί να μεταδώσει κάτι από τη χάρη του πρωτοτύπου, της ύστερης ελληνιστικής εποχής, που είναι δουλεμένο σε παριανό μάρμαρο. Η περιήγησή σας στο μουσείο αρχίζει από τις προθήκες που βρίσκονται αριστερά της εισόδου. Εδώ θα δείτε λεπίδες και εργαλεία από οψιανό. Πρόκειται για μια μαύρη και στιλπνή ηφαιστειογενή πέτρα, η σκληρότητα της οποίας, καθώς και η εύκολη επεξεργασία της, την καθιστούσε ιδανική για την κατασκευή εργαλείων. Πολύ πριν την εισαγωγή του χαλκού, ο οψιανός εξάγεται από τη Μήλο στα υπόλοιπα νησιά του Αιγαίου, και το εμπόριό του αποτελούσε προφανώς τη βασική πηγή προσπορισμού των προϊστορικών κατοίκων του νησιού. Στη συνέχεια, από την πόρτα που βρίσκεται στο σημείο αυτό, θα περάσετε στη δεύτερη αίθουσα, που φιλοξενεί ευρήματα των προϊστορικών χρόνων. Τα περισσότερα προέρχονται από τη Φυλακωπή, μια πόλη της προϊστορικής εποχής που έχει ανασκαφεί στο βορειοανατολικό τμήμα του νησιού. Η Φυλακωπή αποτέλεσε το οικιστικό κέντρο της Μήλου από την 3η χιλιετία π.Χ. έως και τον 11ο αι. π.Χ., όταν ο οικισμός εγκαταλείφθηκε οριστικά. Οι ανασκαφές έδειξαν ότι σ’ αυτό το χρονικό διάστημα ο οικισμός καταστράφηκε και ξαναχτίστηκε πολλές φορές. Τα ευρήματα εκτίθενται με χρονολογική σειρά από τα αριστερά προς τα δεξιά. Από την πρώτη φάση της Φυλακωπής (3000-2000 π.Χ.) θα δείτε κυρίως πήλινα αγγεία και σκεύη. Ανάμεσά τους και ένα πώρινο ομοίωμα σπιτιού και ένα πώρινο ομοίωμα πλοίου, που βρέθηκαν σε τάφους. Το ομοίωμα σπιτιού, με την καμαρωτή στέγη, δίνει μια εικόνα για το πώς ήταν τα σπίτια της Φυλακωπής στο τέλος της 3ης χιλιετίας. Ενδιαφέρον εύρημα της ίδιας περιόδου είναι και το αινιγματικό προσωπείο που στέκεται σε τέσσερα χαμηλά πόδια. Η επόμενη περίοδος, από το 2300 έως το 1400 π.Χ., είναι η περίοδος της μεγαλύτερης ακμής του οικισμού, όπως φαίνεται και από την πλούσια διακόσμηση των αγγείων αυτής της περιόδου που θα δείτε στη συνέχεια. Από την τελευταία περίοδο του οικισμού (1400-1100 π.Χ.), όταν στο Αιγαίο κυριαρχούν οι Μυκηναίοι, προέρχεται μια σειρά πήλινων ειδωλίων. Μεταξύ αυτών θα αναγνωρίσετε το ειδώλιο που φέρει την ονομασία «Κυρά της Φυλακωπής». Το σώμα του ειδωλίου είναι πολύ σχηματοποιημένο και το ένδυμα κατάκοσμο από επάλληλες ζώνες με ζωγραφιστή διακόσμηση. Στο τέλος της αίθουσας, σε μια προθήκη που βρίσκεται στο κέντρο, εκτίθενται πρόσφατα ευρήματα από την περιοχή Ριβάρι στο νότιο σκέλος του κόλπου της Μήλου. Πρόκειται για πήλινα αγγεία, πιθανώς πρωτοκυκλαδικής εποχής. Ανάμεσά τους αξίζει να προσέξετε ένα πήλινο ομοίωμα οικίας. Τα αγγεία αυτά έχουν παραχθεί από μηλιακό εργαστήριο κεραμικής που αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1995. Kάποια από αυτά φέρουν χαραγμένα στη βάση τους σύμβολα, που ίσως είναι οι σφραγίδες του εργαστηρίου ή του κεραμέα που τα κατασκεύασε. Για να συνεχίσετε την περιήγησή σας, πρέπει να ξαναγυρίσετε στην αίθουσα υποδοχής, όπου, μετά το αντίγραφο της Αφροδίτης της Μήλου, εκτίθεται ένας μηλιακός αμφορέας. «Μηλιακός» ονομάστηκε ο τύπος του αμφορέα με κωνικό πόδι, που φέρει διακόσμηση από ελικωτά κοσμήματα. Η κεραμική αυτή άκμασε τον 7ο και τον 6ο αι. π.Χ. και ονομάστηκε «μηλιακή», γιατί τα πρώτα δείγματα βρέθηκαν στη Μήλο. Οι περισσότεροι αμφορείς αυτής της κατηγορίας εκτίθενται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Ο αμφορέας που θα δείτε εδώ διακοσμείται στο λαιμό με παράσταση του Διονύσου και της Αριάδνης, ενώ στο σώμα με παράσταση υποδοχής του Απόλλωνα από τη μητέρα του Λητώ και την αδελφή του Άρτεμη. Στη συνέχεια θα δείτε έναν πίθο με ανάγλυφη παράσταση αρματοδρομίας, που χρησιμοποιήθηκε ως ταφικό αγγείο τον 6ο αι. π.Χ. Αυτό το είδος αγγείων είχε μεγάλη διάδοση τον 7ο και 6ο αι. π.Χ. σε όλο το Αιγαίο. Η τρίτη αίθουσα περιέχει ευρήματα των ιστορικών χρόνων. Το δεξί τμήμα της αίθουσας είναι αφιερωμένο στο μηλιακό αλφάβητο. Μια κατατοπιστική πινακίδα θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε την εξέλιξη των γραμμάτων, που θα δείτε πάνω στις επιτύμβιες και αναθηματικές επιγραφές που υπάρχουν σε αυτό το σημείο της αίθουσας. Το υπόλοιπο τμήμα της αίθουσας φιλοξενεί επιτύμβια ανάγλυφα και γλυπτά των ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων. Ξεχωρίζει ένα ακέφαλο γυναικείο άγαλμα στον τύπο της Ηρακλειώτισσας, που βρέθηκε στο αρχαίο θέατρο της Μήλου. Στην τελευταία αίθουσα του μουσείου (4) εκτίθεται η κεραμική των ιστορικών χρόνων. Ανάμεσα στα ευρήματα ξεχωρίζει ένας μεγάλος αριθμός από πήλινα πλακίδια με μυθολογικές παραστάσεις και σκηνές από την καθημερινή ζωή, που χρονολογούνται από τον 5ο αι. π.Χ. Πρόκειται πιθανότατα για διακοσμητικά τοίχων ή ξύλινων επίπλων, στα οποία μπορείτε να διακρίνετε, στις λεπτομέρειες της σύνθεσης, διάφορα χρώματα, όπως κόκκινο, κίτρινο και γαλάζιο. Αμφορέας από τη Μήλο (7ος αι. π.Χ.), με παράσταση του Διονύσου και της Αριάδνης (Αρχαιολογικό Μουσείο Μήλου). Γενική άποψη του κτιρίου στο οποίο στεγάζεται το Αρχαιολογικό Μουσείο Μήλου. «Η Αφροδίτη της Μήλου», γύψινο αντίγραφο που βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μήλου. Ειδώλιο (14ος αι. π.Χ.), γνωστό ως η «Κυρά της Φυλακωπής» (Αρχαιολογικό Μουσείο Μήλου). Αρχιτεκτονικά μέλη και γλυπτά στην αυλή του Αρχαιολογικού Μουσείου Μήλου.